شیرتوپی "11/2 کلاس 300 فولاد ریخته گری

مزایا و معایب بال ولو (Ball Valve)

مزایا

• باز و بسته شدن سریع
• آب بندی قابل اطمینان و مناسب برای کاربردهای دما و فشار بالا
• اندازه و وزن شیر کمتر از شیر دروازه ای (گیت ولو) با همان سایز و ویژگی است.
• انعطاف پذیری در انتخاب به دلیل وجود طرح های گوناگون شیرهای توپی
• سهولت در عملکرد و نگهداری
• مقرون به صرفه
• شیر توپی به دلیل دارا بودن بدنه و پورت صاف مقاومت ناچیزی در برابر جریان از خود نشان می دهند.
• بال ولو در اندازه های بزرگ در بازار موجود است.
• حرکت ساقه شیر چرخشی 90 درجه دارد.
• در برخی از انواع بال ولو، قطعات داخلی را می توان بدون جدا کردن شیر از خط لوله تعویض کرد.
• در سیستم حباب ایجاد نمی کند.
• شیرهای توپی با کیفیت، در کاربردهای فشار و دمای بالا قابل اطمینان هستند.
• نیروی مورد نیاز برای فعال کردن شیر توپی کمتر از نیروی مورد نیاز برای یک گیت ولو یا گلوب ولو است.

معایب

• در سیستم هایی که نیاز به دریچه گاز دارند، نمی توان از آن استفاده کرد.
• در صورت وجود دوغاب یا سایر مواد مشابه در سیال، ذرات معلق ته نشین می شوند و در حفره های بدنه شیر گیر می کنندو درنتیجه باعث سایش، نشت یا خرابی دریچه ها می شوند.
• به دلیل باز و بسته شدن سریع، موج های پر فشار در سیال ایجاد می شود که می تواند به تجهیزات پایین دست آسیب برساند.
• ممکن است سیال مایع در بدنه شیر (و در داخل دیسک در هنگام بسته شدن) به دام بیفتد.

 

انواع بال ولوها از لحاظ نوع و جایگیری توپی

 

• بال ولو با توپی شناور (Floating Ball Valve) : در این نوع شیرها، توپی تقریباً به حالت شناور بوده و می­تواند درجای خود کمی حرکت داشته باشد. حرکت توپی نمی­‌تواند به سمت بالا باشد و توپی از بالا به وسیله­‌ی یک شفت در جای خود ثابت شده است. به علت فشرده شدن توپی به نشیمنگاه، استفاده از این شیر در فشارهای بالا توصیه نمی­گردد.

 

• بال ولو ترونیون (Trunnion Ball Valve) : در Ball Valve ترونیون بر خلاف نوع شناور، توپی از تمامی جهات ثابت شده و فقط دارای حرکت چرخشی می­‌باشد. این شیرها برای مواقعی که فشار جریان بالا باشد مناسب می‌­باشند. از مزایای Ball Valve ترونیون می­توان به گشتاور عملیاتی کمتر و آب بندی بسیار خوب در فشارهای بالا و پایین و اشاره کرد.

 

• بال ولو سه راهه (Three Way Ball Valve) :معمولا یک شیر توپی دارای دو ورودی (یا دو راه) است.با این حال در برخی موارد، ممکن است یک شیر توپی 3 طرفه مورد استفاده قرار گیرد. این نوع شیر به جای دو پورت، دارای 3 پورت (ورودی) است.این طرح چند منظوره برای انتقال مایعات از ورودی شیر اصلی به دو جهت مختلف مورد نیاز است، که هر یک توسط دو خروجی جداگانه انجام می شود. یکی دیگر از کاربردهای معمول شیر توپی 3 طرفه، داشتن خط جریان اصلی است که توسط دو ورودی جداگانه و جایگزین ارائه شده است.

  توپِ یک شیر توپی 3 طرفه ممکن است دارای طرح L یا T باشد که در تصویر زیر نشان داده شده است. این نوع خاص از شیرهای توپی در طراحی فلوتینگ یا ترونیون، با هر نوع انتهای شیری (فلنج، سوکت یا اتصال رشته ای) و مواد مختلفی از پلاستیک گرفته تا کربن، آلیاژ و فولاد ضدزنگ موجود است.

  

 

• بال ولو با ورودی بالایی (Top-Entry Ball Valve) : در این شیر دسترسی به توپی از قسمت بالای شیر است و نسبت به شیرهای با ورودی جانبی دسترسی راحت تری دارند. این شیرها برای مواقعی که فعالیت خط لوله بالا بوده و نیاز به تعمیرات و سرویس شیر زیاد است استفاده می­‌شوند تا با باز کردن قسمت بالایی شیر تعمیرات را انجام دهند. این شیرها همچنین به علت ساختار یکپارچه و نیاز به عملیات ریخته‌­گری در فرایند تولید از شیرهای با ورودی جانبی گرانتر هستند.

 

• بال ولو با ورودی جانبی (Side-Entry Ball Valve) : در این شیرها دسترسی به توپی از قسمت جانبی یا پهلوی شیر بوده و برخلاف حالت Top-Entry ساختار این شیرها یکپارچه نیست. ساخت و مونتاژ لوازم این شیرها نسبتاً ساده‌­تر است و قیمت پایین تری نسبت به شیرهای با ورودی بالا دارند.

• جوشی (Welded body ball valve) : در طراحی شیرهای جوشی دیگر خبری از پیچ و مهره و اتصالات چند تکه نیست. شیر به صورت یک تکه و به صورت جوش کامل بدنه ساخته می شود. از شیرهای جوشی اغلب برای کارهای ساده استفاده می شود. شیرهای جوشی استحکام بدنۀ بالایی دارند و حجم و وزن کمتری نسبت به دیگر طراحی ها خواهند داشت. با این وجود چون امکان تعمیر برای شیرهای تمام جوش وجود ندارد، در طراحی های صنعتی کمتر مورد استفاده قرار می گیرند.

 

 

جدول استانداردها

استانداردها	ISO 17292, API 6D, MSS SP-61, ANSI B16.34, BS 5351 ضد حریق: BS 6755, API 6FA, API 607
قطر شیر	40 – 400 mm
فشار کاری	113 bar
اتصال شیر	جوش سوکتی Socket-weld ends ASME B16.11 پیچی Screwed-end BSPT ISO 7-1 پیچی Screwed-end NPT ASME B1.20.1 فلنجی End flange ASME B16.5 RF/FF/RTJ Face-to-face Flanged ASME B16.10
استاندارد بازرسی	API 598, MSS SP-61, ANSI B 16.10, API 6D, API 6A, ISO 5208
بدنه شیر – body	ASTM A216 Gr. WCB, WCB, ASTM A216 Gr. WCB, ASTM A105, ASTM A351 Gr. CF8M, ASTM A182 Gr. F316
توپی – ball	ASTM A351 Gr. CF8M, ASTM A182Gr. F316, ASTM A182 Gr. F304
استم – Stem	ASTM A479 TYPE 316
نشیمنگاه – Seat	PTFE, RPTFE, S[ecial filled PTFE, PEEK, DEVLON, NXT-70, SS316+ST
آب بندی – packing	بدنه: PTFE/RPTFE, Special filled PTFE, Graphite استم: Carbon-filled PTFE, Graphite